Σημαντικά Θέματα
Πρώτη επίσκεψη στον Παιδοδοντίατρο

Η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στον Παιδοδοντίατρο πρέπει να προγραμματίζεται με την ανατολή των πρώτων νεογιλών δοντιών του βρέφους. Η ενδεικνυόμενη χρονική στιγμή είναι τα πρώτα γενέθλια. Η ενημέρωση των γονέων πρέπει να ξεκινά τόσο νωρίς, ώστε να γίνεται κατανοητό ότι οι κίνδυνοι εμφάνισης τερηδόνας είναι υπαρκτοί ακόμη και από αυτήν την ηλικία. Οι πληροφορίες σχετικά με τις σωστές -ανά ηλικία- μεθόδους βουρτσίσματος, τα κατάλληλα προϊόντα και τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες πρέπει να δίνονται έγκαιρα και όχι αφού συμβεί η… ζημιά στα δόντια!

Ο γονέας ωφελείται πολλαπλά από την έγκαιρη πρώτη επίσκεψη, διότι:

Μαθαίνει για τις τυχόν επιπλοκές της ανατολής, αλλά και της διάπλασης των νεογιλών και μονίμων δοντιών.
Ενημερώνεται για τα προβλήματα που μπορεί να προκληθούν στα δόντια από την κακή διατροφή.
Εκπαιδεύεται στο σωστό τρόπο βουρτσίσματος και στην επιλογή της κατάλληλης οδοντόκρεμας.
Καθοδηγείται σε θέματα διακοπής στοματικών συνηθειών, όπως θηλασμός δακτύλου ή πιπίλας.
Προετοιμάζεται για πιθανά περιστατικά τραυματισμού των δοντιών του παιδιού του, μαθαίνοντας τις πρώτες βοήθειες.

Η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο ιατρείο, λοιπόν, είναι ίσως η σημαντικότερη από όσες κι αν ακολουθήσουν στο μέλλον.

Χρήση του Φθορίου για την Πρόληψη της Τερηδόνας

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η χρήση του φθορίου είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της τερηδόνας, κάτι που έχει αποδειχθεί επιστημονικά μέσα από πληθώρα ερευνών που διεξάγονται πάνω από επτά δεκαετίες.

Το φθόριο είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και, συγχρόνως, ασφαλές για τη γενική υγεία του ανθρώπου, εφόσον τηρούνται οι οδηγίες του παιδοδοντιάτρου σχετικά με την ενδεικνυόμενη δοσολογία του ανά ηλικία. Είναι ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στη φύση (κάποιες περιοχές της Ελλάδας έχουν φυσικώς φθοριωμένο πόσιμο νερό), αλλά και σε τροφές που καταναλώνονται καθημερινά. Έχει προστεθεί -κατά καιρούς- στο πόσιμο νερό, στο αλάτι και το γάλα, σε χώρες του εξωτερικού (και πιλοτικά μόνο στη χώρα μας).

Η προστασία που παρέχει το φθόριο στα δόντια είναι κυρίως από την τοπική εφαρμογή του. Ενδυναμώνει την αδαμαντίνη των δοντιών, κάνοντάς την πιο ανθεκτική απέναντι στα οξέα που παράγονται κατά την κατανάλωση σακχάρων, ενώ έχει και έμμεση δράση εναντίον των μικροβίων της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, παρεμβαίνοντας στο μεταβολισμό τους. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι το φθόριο παραμένει ακόμη το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της οδοντικής τερηδόνας, κατά την παιδική και εφηβική ηλικία.

Το φθόριο υπάρχει στις οδοντόκρεμες και τα στοματικά διαλύματα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι, αλλά και στα προϊόντα φθορίωσης (φθοριούχα ζελέ και βερνίκια) που εφαρμόζονται στο οδοντιατρείο.

Η σημασία των πρώτων (νεογιλών) δοντιών στα παιδιά

Τα νεογιλά δόντια είναι εξαιρετικά σημαντικά για τη στοματική υγεία. Η διατήρησή τους στο στόμα μέχρι τη φυσιολογική τους απόπτωση επιβάλλεται για τους εξής λόγους:

Διατήρηση των διαστάσεων των γνάθων.
Διατήρηση και βελτίωση της εμφάνισης του προσώπου.
Διατήρηση υγιούς στοματικού περιβάλλοντος, άρα και της γενικότερης υγείας του οργανισμού.
Αποβολή της λανθασμένης αντίληψης ότι η εξαγωγή των νεογιλών δοντιών λύνει το πρόβλημα (έχει παρατηρηθεί ότι οι μητέρες παιδιών με τερηδόνα πρώιμης παιδικής ηλικίας εμφανίστηκαν πιο θετικές απέναντι στην πρόληψη, όταν τα δόντια των παιδιών τους σφραγίστηκαν και όχι όταν εξήχθησαν).
Πρόληψη και ανακούφιση από τον πόνο.
Φυσιολογικές λειτουργίες μάσησης και ομιλίας.

Τα τερηδονισμένα (χαλασμένα) παιδικά δόντια συμβάλλουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος γεμάτου μικρόβια, με τις όποιες επίφοβες επιπτώσεις στην υγεία του στόματος, των μονίμων δοντιών που θα ανατείλουν, αλλά και του οργανισμού του ίδιου. Ενέχουν την πιθανότητα πόνου, αποστημάτων και ταλαιπωρίας, με απουσίες από τις καθημερινές δραστηριότητες τόσο των ίδιων των παιδιών, όσο και των γονέων τους.

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα υγιές, όμορφο χαμόγελο και οφείλουμε να τα προστατέψουμε από τον εφιάλτη του πόνου. Για το λόγο αυτό, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της τερηδόνας είναι ευκολότερη και προτιμότερη από την ανακούφιση ενός πονόδοντου.

Συμβουλές προς Γονείς

Πονόδοντος

Ο πονόδοντος στα παιδιά και τους εφήβους αποτελεί μαζί με τον τραυματισμό των δοντιών τις συνηθέστερες αιτίες επείγουσας αναζήτησης Παιδοδοντιάτρου, για την ανακούφιση από τον πόνο.

Τι να κάνω:

Χορηγήστε αντιφλεγμονώδες αναλγητικό.
Καθαρίστε την τρυπούλα (αν τη βλέπετε) ή το σημείο κατακράτησης τροφής με οδοντικό νήμα, για να ανακουφιστεί από τον εγκλωβισμό τροφής.
Επικοινωνήστε με τον Παιδοδοντίατρό σας, για να σας δώσει οδηγίες.
Μην τοποθετείτε ασπιρίνη ή αλκοολούχα ποτά σε δόντια ή ούλα που πονάνε.
Μην χορηγείτε αντιβίωση, πριν επικοινωνήσετε με τον Παιδοδοντίατρό σας.

Οδοντικό Τραύμα

Παιδικά δόντια. Το τραύμα στα παιδικά δόντια είναι συχνό φαινόμενο και οδηγεί σε ανεπιθύμητες συνέπειες τόσο για το τραυματισμένο δόντι, όσο και για το διάδοχο μόνιμο. Συμβαίνει συχνότερα στην ηλικία 18-24 μηνών, όταν το βάδισμα των παιδιών δεν είναι ακόμη σταθερό.

Όταν υπάρχει τραυματισμός παιδικών δοντιών, πρέπει να γίνεται άμεση αξιολόγηση του τραυματισμού από τον Παιδοδοντίατρο, ώστε και να αντιμετωπιστεί, αν χρειαστεί και να ενημερωθούν οι γονείς για τις μελλοντικές επιπτώσεις (νέκρωση, αλλαγή του χρώματος του δοντιού, απόστημα ή συρίγγιο).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση ολικής εξόδου του δοντιού από το ούλο μετά από τραυματισμό, ΔΕΝ ΤΟ ΞΑΝΑΒΑΖΟΥΜΕ ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ (όπως πρέπει να κάνουμε με τα μόνιμα), αλλά πηγαίνουμε γρήγορα στον Παιδοδοντίατρο, που θα αποφασίσει πώς θα αντιμετωπίσει το περιστατικό.

Μόνιμα δόντια. Στα μόνιμα δόντια είναι πιο συχνά τα κατάγματα της μύλης του δοντιού. Αν μετά τον τραυματισμό βρεθεί το σπασμένο κομμάτι του δοντιού, καλό είναι να διατηρηθεί σε νερό ή φυσιολογικό ορό. Ο Παιδοδοντίατρος μπορεί να το συγκολλήσει ή να χτίσει με υλικό το τμήμα που λείπει.

Αν το μόνιμο δόντι ξεκολλήσει εντελώς από τη θέση του, το επανατοποθετούμε, αφού το ξεπλύνουμε με νερό ή φυσιολογικό ορό, χωρίς να το πιάνουμε από τη ρίζα. Το σταθεροποιούμε με μία γάζα, πάνω στην οποία δαγκώνει το παιδί και πηγαίνουμε αμέσως στον Παιδοδοντίατρο. Αν η επανατοποθέτησή του δεν είναι εφικτή, βυθίζουμε το δόντι σε δροσερό, παστεριωμένο γάλα και πηγαίνουμε στον πλησιέστερο Παιδοδοντίατρο.

Πρόληψη των οδοντικών τραυματισμών: Αθλητικοί νάρθηκες. Τους κατασκευάζει ο Παιδοδοντίατρος, για την προστασία των μπροστινών δοντιών από χτυπήματα στο πρόσωπο, κατά τη διάρκεια ομαδικών αθλημάτων (μπάσκετ, πόλο).

Θηλασμός δακτύλου ή πιπίλας

Και οι δύο αυτές συνήθειες οδηγούν σε ανωμαλίες στην ανάπτυξη των γνάθων και τη θέση των προσθίων δοντιών, όταν γίνονται με μεγάλη ένταση και για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα (άνοιγμα μπροστά όταν τα πίσω δόντια κλείνουν, γλώσσα ανεμπόδιστη που πετάγεται μπροστά στην κατάποση, πεταχτά δόντια, στενή και προεξέχουσα άνω γνάθος).

Τα περισσότερα παιδιά σταματούν μόνα τους το θηλασμό της πιπίλας μετά την ηλικία των τεσσάρων χρόνων, οπότε οι παραπάνω ανωμαλίες αυτοϊώνται. Το πιπίλισμα του δακτύλου αυτοπεριορίζεται με μεγαλύτερη δυσκολία και μπορεί να χρειαστεί παρέμβαση είτε λεκτική (ημερολόγιο καταγραφής των προσπαθειών του παιδιού και επιβράβευση), είτε οδοντιατρική (με ειδική συσκευή, το καρχαριάκι).

Χαρακτηριστικά πιπίλας

Η σωστή επιλογή της πιπίλας μπορεί να μειώσει τυχόν προβλήματα στα δόντια και στις γνάθους του παιδιού. Το μέγεθος της πιπίλας πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να μη χωράει ολόκληρη στο στόμα του παιδιού. Η θηλή πρέπει να είναι μαλακή, με όσο το δυνατό λεπτότερο και ευλύγιστο αυχένα. Το σχήμα της πρέπει να είναι ανατομικά συμμετρικό, για να είναι πάντα σωστά τοποθετημένη στο στόμα του μωρού. Θα πρέπει να έχει πεπλατυσμένο σχήμα και μικρό ύψος, ώστε να επηρεάζει όσο το δυνατόν λιγότερο την ανάπτυξη των γνάθων. Η προστατευτική ασπίδα πρέπει να έχει κατάλληλη καμπυλότητα, για να εφαρμόζει ικανοποιητικά στην περιοχή των χειλιών και να έχει πολλές και μεγάλες τρύπες αερισμού, ώστε να μην ερεθίζεται το δέρμα γύρω από τα χείλη από το σάλιο.

Η πιπίλα πρέπει να είναι κατασκευασμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι εντελώς αδύνατη η αποσυναρμολόγησή της από ένα παιδί.
Η στήριξη της πιπίλας με κορδέλα γύρω από το λαιμό του μωρού απαγορεύεται αυστηρά, διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πνιγμού.
Η πιπίλα δεν πρέπει ποτέ να επικαλύπτεται με μέλι, ζάχαρη ή οποιοδήποτε άλλο γλυκαντικό, γιατί μπορεί να προκληθεί τερηδόνα στα δόντια του παιδιού.
Η πιπίλα δεν πρέπει να καθαρίζεται μέσα στο στόμα της μητέρας με το σάλιο της.

Η χρήση πιπίλας είναι ένας συνηθισμένος τρόπος κάλυψης της ανάγκης του θηλασμού, πού μπορεί να λειτουργήσει και προληπτικά, κατά της συνήθειας θηλασμού του δακτύλου.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ